Her ne arar isen kendinde ara
Gördüğünü ört, görmediğini söyleme
Kimsenin ayıbını görmeyen cana, aşk olsun
(Hacı Bektaş-ı Veli)

Bu dizelerde bir insanda bulunması gereken;

I. doğru sözlü olmak,
II. kendini kontrol etmek,
III. müsamahalı olmak

durumlarından hangilerine ulaşılabilir?

Kul hakkı insanların malı, canı, bedeni gibi şeylere karşı yapılan maddi haksızlıklar ve insan onuruna, şeref ve namusuna yönelik işlenen manevi haksızlıklar olmak üzere genel olarak iki kısma ayrılır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisinde diğerlerinden farklı bir kul hakkı ortaya çıkar?

Birtakım tutum ve davranışlar bazı temel hak ve özgürlüklerin ihlal edilmesine sebep olmaktadır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi mahremiyeti ihlal etmektedir?

• “Müslüman, elinden ve dilinden diğer Müslümanların güvende olduğu kimsedir.”
(Hadis-i şerif)
• “Ey müminler! Bir topluluk diğer bir topluluğu alaya almasın. Belki de onlar, kendilerinden daha iyidirler…
Birbirinizi kötü lakaplarla çağırmayın… Biriniz diğerinizi arkasından çekiştirmesin...”
(Hucurât suresi, 11 ve 12. ayetler)

Bu hadis ve ayetlerde vurgulanan ortak husus aşağıdakilerden hangisidir?

İslam dini kin, nefret, çekememezlik, kavga ve geçimsizlik gibi kötülüklerden uzak durulmasını ister. Herkesin sevgi, saygı ve hoşgörüye önem vermesini öğütler. İnsanlara zarar vererek onları incitecek davranışları yasaklar.

Buna göre İslam’ın aşağıdakilerden hangisini amaçladığı söylenemez?

• “Hakkında bilgin bulunmayan şeyin ardına düşme. Çünkü kulak, göz ve gönül bunların hepsi ondan sorumludur.”
(İsrâ suresi, 36. Ayet)
• “Ey iman edenler! Zannın çoğundan kaçının. Çünkü zannın bir kısmı günahtır...”
(Hucurat suresi,12. Ayet)

Bu ayetler aşağıdaki tutum ve davranışların hangisinden sakındırmaktadır?

Düşünce ve ifade özgürlüğü, her akla gelenin söylenmesi anlamına gelmez. Düşünceyi ifade ederken iyi niyet,
inanca saygı, ahlaka riayet, devlet ve milletin birlik ve bütünlüğü dikkate alınmalıdır.

Bu parçada, düşünce ve ifade özgürlüğüyle ilgili;

I. Sınırsız bir özgürlüğün olmadığı
II. Ahlaki ilkelerle güçlü bir bağının olduğu
III. Kul hakkı ihlallerine dikkat edilmesi gerektiği

durumlarından hangilerine ulaşılabilir?

Kur’an’da, Hz. Şuayb’ın yaşadığı topluma yönelik olarak ölçü ve tartıda eksiklik yapmamaları, adaleti gözetmeleri,
çıkarları uğruna insanların mallarının değerini düşürmemeleri hususunda uyarılarda bulunduğu bildirilmektedir.
Şuara suresi, 183. ayetinde Şuayb’ın (as.) birtakım uyarılardan sonra “İnsanların hakkı olan şeyleri kısmayın,
bozgunculuk yaparak yeryüzünde karışıklık çıkarmayın.”
dediği de haber verilmektedir.

Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine varılamaz?

Bir adam,
- “Ey müminlerin annesi! Bize Allah’ın Resulünün ahlakından bahseder misin?” dedi. O da;
- “Sen hiç Kur’an okumuyor musun?” diye sordu.
Adam,
- “Tabi ki okuyorum.” diye cevap verince Hz. Ayşe de;
- “Onun ahlakı, Kur’an (ahlakı) idi.” dedi.

Bu rivayetten Hz. Peygamberle ilgili aşağıdaki sonuçların hangisine ulaşılabilir?

“Ey iman edenler! Karşılıklı rızaya dayanan ticaret dışında, mallarınızı aranızda haksızlıkla yemeyin ve kendinizi
öldürmeyin. Şüphesiz Allah size karşı çok merhametlidir.”
(Nisa suresi, 29. ayet)

Aşağıdaki hadislerden hangisi bu ayetin verdiği mesajla ilgili değildir?

“Onlara Âdem’in iki oğlunun haberini gerçeğe uygun olarak anlat: Hani ikisi de birer kurban sunmuşlar, birininki
kabul edilmiş, diğerininki kabul edilmemişti. Kurbanı kabul edilmeyen, diğerine, ‘Andolsun seni öldüreceğim!’ dedi. O da dedi ki: ‘Allah ancak takva sahiplerinden kabul eder. Andolsun ki sen öldürmek için bana el uzatsan bile ben öldürmek için sana elimi kaldıracak değilim! Zira ben âlemlerin rabbi olan Allah’tan korkarım. Ben diliyorum ki sen
hem benim günahımı hem de kendi günahını yüklenesin, cehennemliklerden olasın! Zalimlerin cezası işte budur.’
Sonunda içindeki duygular onu kardeşini öldürmeye itti; onu öldürdü ve böylece hüsrana uğrayanlardan oldu.”
(Mâide suresi, 27-30. ayetler)

Bu ayetlerden aşağıdaki yargıların hangisine varılamaz?

Yunus Emre, insanlarla ilişkilerin nezaket ve zarafetle yürütülmesi ve gönül sahibi olan insana karşı saygının
özenle korunması gerektiği vurgulamıştır.

Aşağıdaki beyitlerden hangisi bu yargıyı örneklendirmez?