Graham Difüzyon Yasası’na göre gazların yayılma hızı mol kütlelerine ve yayılma sürelerine bağlı olarak aşağıdaki eşitlik ile ifade edilebilir.

Sıcaklıkları aynı olan X ve Y gazları aynı anda A ve B ucundan cam boruya gönderiliyor.

Gazlar ilk olarak C noktasında karşılaştığına göre,

I. Y gazının yayılma hızı daha fazladır.
II. Y gazının yayılma süresi daha azdır.
III. X gazının mol kütlesi daha büyüktür.

yargılarından hangileri doğrudur?
(Gazların ideal olduğu varsayılacaktır.)

Şekildeki sistemde aynı sıcaklıkta M₁ ve M₂ muslukları aynı anda açıldığında gazlar ilk olarak c noktasında karşılaşıyorlar.

sisteminde aynı sıcaklıkta M₁ ve M₂ muslukları aynı anda açıldığında, gazlar ilk olarak hangi noktada karşılaşır?
(Bölmeler arası mesafeler eşittir, gazların ideal olduğu varsayılacaktır.)

İskoç kimyacı Thomas Graham, aynı sıcaklıkta bulunan iki farklı gazın ortalama kinetik enerjilerinin
eşitliğinden yararlanarak gazların difüzyon hareketlerini açıklamıştır.

Hakan Öğretmen Graham’ın difüzyon hareketini açıklayan deneyi uygulamalı bir şekilde yapabilmek için pamuk, 2 adet destek çubuk, cam tüp, metre, amonyak ve hidroklorik asit çözeltilerini kullanarak aşağıdaki deney düzeneğini kurmuştur.

Deneyin aşamaları;

1. Cam tüp destek çubuklarına yatay şekilde tutturulur. (Deney yapılırken HCl ve NH3 buharları toksik ve tahriş edici olduğu için solunmamasına dikkat edilir.)
2. Pamuklardan bir tanesine derişik HCl, diğerine NH₃ çözeltisi pipet veya damlalıkla damlatılır.
3. Islanan pamuklardan biri cam tüpün bir ucuna, diğeri öbür ucuna aynı anda yerleştirilir ve cam
çubuğun uçları kauçuk tıpa ile kapatılarak kronometre çalıştırılır.
4. Cam tüp dikkatle izlenir. Bir süre sonra oluşan beyaz halkanın cam borunun iki ucuna olan
uzaklığı ve geçen süre not edilir. şeklindedir.

Hakan öğretmen yaptığı bu deneyde aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşamaz?
(H:1 g/mol, N:14 g/mol, Cl:35,5 g/mol)

Bir karışımda bulunan her bir gazın tek başına yaptığı basınca o gazın kısmi basıncı denir. Gazların
kısmi basınçları mol sayıları ile doğru orantılıdır. Sabit hacimli kapalı bir kapta bulunan 3 mol He,
2 mol Ne ve 1 mol Ar gazlarından oluşan bir karışımın bulundukları kaba yaptıkları toplam basınç 1,2 atm’dir.

Buna göre,

I. He gazının kısmi basıncı, kaba yapılan toplam basıncın yarısı kadardır.
II. Ne gazının kısmi basıncı 0,4 atm’dir.
III. Ar gazının kısmi basıncı He gazının kısmi
basıncının üçte birine eşittir.

ifadelerinden hangileri doğrudur?
(Gazların ideal olduğu varsayılacaktır.)

Mol kütleleri (M) ve sıcalıkları (T) farklı olan gazların yayılma hızları (v) için,

eşitliği yazılabilir.

Tabloda gaz hâldeki X ve Y maddelerinin mol kütleleri verilmiştir.

Buna göre,

I. X gazı gözenekli bir engelden 2 dakikada yayılıyorsa, aynı mol sayısındaki Y gazı 4 dakikada yayılır.
II. Aynı koşullarda X gazının yayılma hızı, Y gazının yayılma hızının 2 katıdır.
III. 0°C’ta bulunan X gazı, 819 °C’ta bulunan Y gazına göre 4 kat daha hızlı yayılır.

yargılarından hangileri doğrudur?
(Gazların ideal olduğu varsayılacaktır.)

Bir gaz karışımındaki gazların her birinin tek başına uyguladığı basınca, o gazın kısmi basıncı denir.
Gazların bulunduğu kaba uygulanan toplam basınç, gazların kısmi basınçları toplamına eşittir.

Yukarıdaki 0°C sıcaklıkta 1mol H₂ gazlarının bulunduğu kaplara, 1 mol CH₄ gazı eklenip sıcaklık
273°C’a çıkarılıyor.

Buna göre,

I. 2. kaptaki H₂ gazının kısmi basıncı azalır.
II. Her iki kaptaki toplam basınç artar.
III. 1. kaptaki H₂ gazının kısmi basıncı artar.

ifadelerinden hangileri doğrudur?
(Gazların ideal olduğu varsayılacaktır.)

Şekildeki kapta 0°C sıcaklıkta 1 mol ideal Ar gazı bulunmaktadır.

Kaba yapılan bir işlem sonucunda Ar gazının kısmi basıncı zamanla grafikteki gibi değişmiştir.

Buna göre kaba yapılan işlem aşağıdakilerden hangisi olabilir?

PV=nRT eşitliği bir gazın basınç, sıcaklık, hacim ve madde miktarı özelliklerinin birbirine göre ilişkisini
ifade eden ideal gaz denklemidir. Eşitlikteki R orantı sabitidir ve ideal gaz sabiti olarak bilinir.

Tabloda ideal O₂ gazının aynı sıcaklıkta farklı kapalı kaplardaki basınç ve hacim değerleri verilmiştir.

Buna göre hangi kaptaki O₂ gazının kütlesi en büyüktür?

İdeal gaz kavramında, gaz tanecikleri arasındaki etkileşimler ihmal edilir. Tanecikler arasındaki etkileşimlerin oluşup kırılmadıkları varsayıldıklarından sıkışma – genleşme olaylarında ortamın veya sistemin sıcaklığında bir değişim olmaz. Çünkü etkileşimlerin oluşumları ısı vererek, kırılması ise ısı alarak gerçekleşir.

Buna göre,

I. Pompa yardımıyla bisiklet tekeri şişirilirken pompa ucunun ısınması
II. Oda koşullarında bulunan deodorant tüpünden çıkan maddenin soğuk olması
III. Tır gibi bazı büyük araçlarda havalı fren sisteminin tercih edilmesi

olaylarından hangileri doğadaki gazların ideal davranmadıklarını açıklar?

Aşağıdaki kaplarda bulunan He ile CH₄ gazlarından oluşan karışımların mol sayıları eşittir.

Sabit sıcaklıkta 1. kaba bir miktar He gazı, 2. kaba ise bir miktar CH₄ gazı ilave ediliyor ve şu sonuçlara ulaşılıyor;
I. 1. kapta He gazının kısmi basıncı artarken, CH₄ gazının kısmi basıncı azalıyor.
II. 2. kapta CH₄ gazının kısmi basıncı artarken, He gazının kısmi basıncı değişmiyor.

Yukarıdaki çalışmayı inceleyen bir öğrenci gazların kısmi basınçlarını etkileyen değişkenlerle ilgili hangi sonuca ulaşır?
(He:4 g/mol, CH₄:16 g/mol, gazların ideal olduğu varsayılacaktır.)

Bilim insanları doğada gerçekleşen olayları daha iyi anlamak için birçok araştırma ve deney yapmaktadırlar. Yaptıkları deneyler sonucunda bazen hesaplama kolaylığı sağlamak açısından çeşitli varsayımlarda bulunurlar. İdeal gaz varsayımı da bunlardan biridir.

İdeal gaz için PV/RT oranı 1’dir. Gerçek gazlarda PV/RT oranı 1 değerine ne kadar yakınsa, gaz idealliğe de o kadar yakındır. Yüksek sıcaklık ve düşük basınçta gazlar idealliğe yaklaşırlar.

Buna göre, sabit miktarda CH₄ gazının değişik sıcaklıklarda ideallikten sapma grafiği aşağıdakilerden hangisi olabilir?

Maddelerin farklı sıcaklık ve basınç koşullarında fiziksel durumlarını gösteren grafiklere faz diyagramı adı verilir. Suyun (grafik 1) ve karbondioksidin (grafik 2) faz diyagramları aşağıda gösterilmiştir.

Grafik 1 : Suyun faz diyagramı (Grafik ölçekli çizilmemiştir.)

Grafik 2 : Karbondioksidin faz diyagramı (Grafik ölçekli çizilmemiştir.)

Grafiklere göre verilen ifadelerden hangisi yanlıştır?