İnsanlar doğdukları andan itibaren toplum içinde yaşarlar. Toplumu oluşturan bireylerin özellikleri aynı değildir. Toplumun bir arada uyum içinde yaşayabilmesi için bazı değerlere dikkat edilmesi gerekir.

Aşağıdakilerden hangisi toplumun bir arada uyum içinde yaşamasına kakı sağlar?

Kalıp yargı: Halkın bir grup hakkındaki inancı, bir grubun başka bir grup hakkındaki duygusallaşmış, tecrübeyle çok az değişmiş olan inancıdır.

Aşağıdakilerden hangisi kalıp yargıya örnek bir durum değildir?

Sivil toplum kuruluşları kâr amacı gütmeyen; bağışlar ve üyelik ödemeleri gibi yollarla gelir sağlayan kuruluşlardır. Topluma yararlı bir hizmet sunmak çalışan yasal topluluklardır. Kuruluş amaçları doğrultusunda ihtiyaç sahiplerine yardım etmek için kurulmuşlardır.

Aşağıdakilerden hangisi sivil toplum kuruluşlarından biri değildir?

Bir insan; hangi dinden, dilden, milletten, renkten, coğrafyadan, düşünceden ve anlayıştan olursa olsun öncelikle insan olduğunun unutulmaması gerekir. Her birey, saygıya değer bir canlıdır.

Aşağıdakilerden hangisi bu açıklamaya uygun bir cümle değildir?

Sedat Bey ve eşi yeni bir daireye taşınmışlardır. Taşındıkları dairenin üst katından zaman zaman gelen gürültüden çok rahatsız olmaktadırlar. Komşularının gürültücü ve kaba insanlar olduğunu düşünmektedirler. Bir süre sabrettikten sonra bu duruma daha fazla katlanamayıp sinirle komşularının kapısını çalmışlardır. Kapıyı koltuk değnekli yaşlı bir kadın açmış ve ‘’Yavrum sizi rahatsız ettiğimi biliyorum ama koltuk değneklerimin lastikleri eskimiş, yenilemek için dışarı çıkamıyorum, aldıracak kimsem de yok’’ demiştir.

Metinde anlatılanlara göre Sedat Bey ve eşi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Sedat Bey ve eşi yeni bir daireye taşınmışlardır. Taşındıkları dairenin üst katından zaman zaman gelen gürültüden çok rahatsız olmaktadırlar. Komşularının gürültücü ve kaba insanlar olduğunu düşünmektedirler. Bir süre sabrettikten sonra bu duruma daha fazla katlanamayıp sinirle komşularının kapısını çalmışlardır. Kapıyı koltuk değnekli yaşlı bir kadın açmış ve ‘’Yavrum sizi rahatsız ettiğimi biliyorum ama koltuk değneklerimin lastikleri eskimiş, yenilemek için dışarı çıkamıyorum, aldıracak kimsem de yok’’ demiştir.

Metinde anlatılan durum düşünüldüğünde iyi bir komşuda olması gereken özellikler arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?

Küçük Kara Balık

Küçük Kara Balık, bir sabah erkenden uyanır ve annesini de dürterek uyandırır. Şaşkınlıkla uyanan annesi, ne olduğunu, neden sabahın bu erken saatinde bu şekilde uyandırıldığını sorar. Küçük Kara Balık “Yaşadığımız bu çağlayandan çok daha ötesini, denizi, okyanusu merak ediyorum, bunun için de bir geziye çıkacağım.” der. Anne balık başta ne olduğunu anlayamaz, anladığında ise derhal vazgeçmesini söyler fakat Küçük Kara Balık çok kararlıdır. Annesiyle konuşmalarını duyan komşuları bir araya toplanır. Küçük Kara Balık’ın bu isteği komşuları sinirlendirir, çünkü bu küçük akarsuda doğup büyüdüklerinden dolayı, büyük denizleri, okyanusları keşfetme fikri onların gözünü korkutmaktadır. Küçük Kara Balık’a eğer buradan giderse bir daha geri dönemeyeceğini söylerler.

(Samed BEHRENGİ)

Verilen parçaya göre, Küçük Kara Balık yaşadığı çağlayandan daha ötesini görmek istediğini söylediğinde, annesinin ve komşuların tutumu aşağıdakilerden hangisi olmuştur?

Düşünceler, ırklar, diller
Bizi birbirimizden ayıran özellikler
Tek bir ortak yanımız
Bizim insan olmamız.

Birlikte güvendeyiz hepimiz
Farklılıklarla anlaşılıyor özelliklerimiz
Bir güç olursak eğer
Her işi yapabiliriz beraber.

Elif ŞAHNA

Verilen dizelerde şairin vurgulamaya çalıştığı düşünce aşağıdakilerden hangisidir?

Aşağıda sosyal ilişkilerle ilgili bir metin verilmiştir.
13 yaşındaki Ayşe parkta annesi ile otururken birden bağırdı.
-Anne; arabalar, arabaları görüyor musun, nasıl ses çıkarıyorlar!
-Annesi sevgiyle Ayşe’nin saçını okşadı.
Ayşe bir süre sonra cıvıldaşan kuşlara bakarak heyecanla haykırdı:
-Anne kuşların sesini dinle!
Annesi gözleri buğulu onu izledi.
Yanlarında oturan genç bayan, bu bağrışmalardan rahatsız olmuş olacak ki Ayşe’nin annesinin yanına gelerek;
-Hanımefendi, kızınızı iyi bir doktora götürmelisiniz. Bazı sorunları var galiba.
Anne genç bayana dönerek şu cevabı verdi:
-O zaten iyi bir doktordan geliyor. Kızım doğuştan işitme engelliydi ve ameliyat sonrası duymaya başladı.

Verilen hikâye aşağıdaki kavramlardan hangisine örnek oluşturur?

Modernleşen dünyada “kızlar futbol oynamaz”, “erkekler yemek pişirmez” şeklindeki yargılar ortadan kalkmaktadır. Cinsiyet özelliklerinin herhangi bir işi yapmakta engel oluşturmadığı şeklinde bir bakış açısı zihinlere yerleşmektedir.

Yukarıdaki açıklamaya göre seçeneklerden hangisi söylenebilir?

Ön yargı; bir kişi ya da olaya ilişkin bilgi sahibi olmadan, önceden, peşin bir karara varmış olma durumudur.

Verilen açıklamaya göre aşağıdakilerden hangisi ön yargının temel nedenidir?

Ayşe öğretmenin sınıfı otuz kişiydi. Hepsi birbirinden farklı özelliği olan tam otuz öğrenci. Öğrencilerden biri Ayşe öğretmenin dikkatini fazlasıyla çekiyordu. Bu öğrenci zamanla diğer öğrencilerinin gözünde okulun en hırçın öğrencisi olmuştu. Sık sık arkadaşlarına zarar veren davranışlar sergiliyordu. Derslerinde başarısız olduğundan öğretmenleri tarafından sürekli uyarılıyor ve eleştiriliyordu. Bu yüzden okul içinde dışlanmış bir durumdaydı. Okul idaresi konu ile ilgili olarak okul rehberlik servisini görevlendirmiş ve yapılan çalışma sonucu şu şekilde çıkmıştı: Öğrencinin babası çalışamayacak kadar hasta, annesi ise küçük kardeşine bakmaktaydı ve bu yüzden çalışamıyordu. Geçimlerini yardımlarla sağlıyorlardı. Öğrenci de okul çıkışında seyyar satıcılık yapıyordu. Eve geç geldiğinden geç yatıyor, ödevlerini yapamıyordu. Sabahları erken kalkıp okula gidiyor bu durum da öğrencinin davranışlarını olumsuz etkiliyordu.

Verilen metinden yararlanılarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

Milletimiz tarih boyunca kurduğu devletlerin bünyesinde farklı dinleri, mezhepleri ve etnik kökenleri barındırmıştır. Günümüzde de dinî, etnik ve mezhep ayrımı yapmadan insanların barış ve huzur içerisinde yaşaması için birtakım hususlar gereklidir.

Aşağıdakilerden hangisi bu hususlardan değildir?

Kilimlerdeki renkler ve desenler tek başlarına bir anlam ifade etmezler. Renkler desenleri, desenler motifleri, motifler de kilimi oluşturur. Toplumdaki bireyler de bir kilimin desenleri gibidir. Bir araya gelmeleriyle toplum meydana gelir.

Verilen ifadelerden hangisi yukarıdaki parçaya uygun bir başlık olamaz?

Beni hor görme kardeşim
Sen altından ben tunç muyum?
Aynı vardan var olmuşuz
Sen gümüşsün ben sac mıyım?

Ne var ise sende bende
Aynı varlık her bedende
Yarın mezara girende
Sen toksun da ben aç mıyım?

Âşık VEYSEL

Âşık Veysel yazmış olduğu bu dizelerle;

I. İnsanların her konuda eşit olduğu
II. Farklılıklara karşı hoşgörülü olunması gerektiği
III. Toplumda koşulsuz sevgi ve saygının olması gerektiği

gibi konulardan hangilerini vurgulamıştır?