Akarsular üzerinde yapılan hiroelektrik santralleri ile elektrik enerjisi elde etmek mümkündür. Bunun için akarsuların özellikle bol su taşımaları ve akış hızlarının fazla olması gerekir.

Verilen bilgiye göre Türkiye fiziki haritası incelendiğinde ülkemizin hangi bölgesinde elektrik üretimi için yatırım yapılmasının daha uygun olduğu söylenebilir?

Ormanlardan ekonomik yönden kazanç elde edilen ana malzemeler, odun ve tomruktur. Odun genellikle yakacak olarak kullanılırken tomruk mobilya ve kağıt sanayisinin hammaddesi olarak her türlü ahşap ürünün yapımında kullanılır. Ayrıca ormanlardan faydalanılarak arıcılık, çeşitli bitkilerden ilaç üretimi, mantar ve ot toplayıcılığı gibi ekonomiye katkı sağlayan faaliyetler de yapılır.

Ormanların bu özelliklerine göre, ekonomimize katkı sağlamak amacıyla yatırım yapmak istediğimizde aşağıdakilerden hangisi doğru bir yatırım olmaz?

Türkiye Kuzey Yarım Küre'de yer alan bir ülkedir. Kuzeyden esen rüzgârlar kutup yönünden eserken, güneyden esen rüzgârlar Ekvator kökenlidir.

Buna göre, haritada verilen noktaların hangilerinden esen rüzgârlar sıcaklığı arttırıcı etkiye sahiptirler?

Aşağıda Türkiye'de görülen iklimler haritası verilmiştir.

Haritaya göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

Karadeniz Bölgesi'nin iklimi, denize yakın olmasından ve kıyıya paralel dağ sıralarının varlığından etkilenir. Deniz mevsimlik ısı farklarının azalmasına ve nem artışına neden olur; dağ sıraları ise sıcaklık ve yağış üstünde etkili olur. Dağların denize bakan yamaçlarıyla iç kesimlere bakan yamaçlar arasında bu bakımdan farklılık görülür. Bölge, Karadeniz kıyısı boyunca çok geniş bir alana yayıldığı için iklimde yerel değişiklikler görülmesi doğaldır. Bölgenin batısı doğusundan daha soğuk geçer; bunun nedeni Balkan yarımadası üstünden gelen soğuk baskınlarına karşı açık olmasıdır. Doğuda ise Kafkas dağları, Doğu Karadeniz bölümüne soğuk baskınlarının girmesini önler. İklimde asıl önemli farklar kıyılar ile iç kesim arasında görülür. Deniz kıyısında mevsimlik sıcaklık farkları azalıp yağışlar artarken, iç kesimlerde yükseltinin artmasıyla karasal iklimin etkisi hissedilmeye başlar.

Metne göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Aşağıda Türkiye fiziki haritası verilmiştir.

Buna göre Türkiye fiziki haritası ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

Ben Karadeniz’in hemen kenarında yeralan Espiye ilçesinde yaşıyorum. Ailem geçimini hayvancılıktan sağlar. Bulunduğumuz yerde yaz mevsiminde sıcaklıkla birlikte nem oranının artması, hayvanlarımızın olumsuz etkilenmesine neden olur. Bu nedenle yaz sıcakları bastırmadan ilkbaharla birlikte iç kesimlerdeki yaylalara çıkarız. Yaylalar sahile göre çok serindir. Hatta yaz akşamlarında soba yakacak kadar üşüdüğümüz soğuklar da olur. Ayrıca hayvanlarımızın otlayacağı geniş çayırlar vardır. Böylece kendimizi, özellikle de hayvanlarımızı yazın nemli, boğucu havasından korumuş oluruz.

Buna göre sahil ile yayla arasındaki sıcaklık farkının nedeni aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?

Seza, ödevi için yaptığı araştırmada Giresun Espiye ilçesindeki tarihi eserlerden, M.Ö. 1300’lü yıllarda yapıldığı düşünülen Andoz Kalesi’nin vadiye hâkim sivri bir tepenin üzerinde bulunduğunu, denize, vadiye, içeri doğru ve Trabzon ile Giresun tarafına hâkim olması dolayısıyla oldukça önemli bir yere sahip olduğunu öğrenmişti. Kalenin bulunduğu yeri ödevinde görsel olarak da göstermek isteyen Seza, iki görsel oluşturdu. İnternette yaptığı araştırmayla ilk olarak Espiye’nin yerini belirledi (I. Harita). Görüntüyü yakınlaştırarak kalenin bulunduğu yeri gösteren haritaya ulaştı (II. Harita). Buna göre Kale’nin Espiye ilçesinin güney batısında hemen girişinde, Sakarya köyü sınırlarında, Yağlıdere yolunun hemen kenarında yer aldığını ödevinin rapor kısmına yazdı. Görselleri de ödevine ekledi.

Metin ve görsellerden yararlanarak aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı bulunamaz?

Aşağıda Türkiye'deki illerin matematik konumunu gösteren harita verilmiştir.

Serra, Arama Kurtarma Derneğinde (AKUT) gönüllü olarak çalışmaktaydı. 41° paraleli ile 29° meridyeninde yer alan şehirde yaşarken, acil koduyla görev emri almıştı. Görev emrinde şiddetli bir depremin yaşandığı yere hava yoluyla en kısa zamanda ulaşmaları gerektiği belirtilmişti. Ancak depremin olduğu ilde havaalanı uçuş trafiğine kapatılmıştı. Bu nedenle en yakın ve güvenli olan havaalanının bulunduğu 38°paraleli ile 40° meridyenindeki şehre gitti. Buradan karayolu ile 39° paraleli ile 40° meridyeninde yer alan depremin olduğu merkeze ulaşabildi.

Buna göre Serra’nın bulunduğu şehirleri haritadan yaralanarak sırasıyla bulduğumuzda aşağıdakilerden hangisi doğru olur?

Aşağıda Karadeniz ikliminin özellikleri ile bazı tarım ürünlerinin yetişme koşulları birlikte verilmiştir.

Yukarıda verilen tarım ürünlerinden hangilerinin yetişme koşullarının Karadeniz iklimine uygun olmadığı söylenebilir?