Mustafa Kemal'in, Balkan Savaşları yenilgileriyle ilgili tespitleri şöyledir:

Balkan Savaşları korkunç bir bozgundu. Tarihte hiçbir ordu bu kadar kısa zamanda bu kadar kötü dağılmamıştı. Bunda öncelikle merkezin ordular üzerindeki zaafının, etkisizliğinin, komutanlar ve birlikler arasındaki koordinasyon yokluğunun, ilk hareketlerin hedefsizliğinin, bu nedenle askerin moral çöküntüsü içinde olmasının, bilgisizliğin, yetersizliğin ve en önemlisi, politikanın ordu subayları arasında neden olduğu parçalanmanın önemli rolü olmuştu.

Balkan savaşları yenilgisi ile ilgili;

I. Planlama eksikliği
II. Orduya siyasetin karışması
III. Orduya yeterli bütçenin ayrılmaması

durumlarından hangileri Mustafa Kemal’in tespitleri arasında gösterilir?

İkinci Meşrutiyet’in ilanından sonra, Meşrutiyet yönetimine karşı çıkanların ve İstanbul’daki ordu mensuplarının da içinde yer aldığı 31 Mart Olayı(13 Nisan 1909) olarak bilinen bu isyanı bastırmak için Selânik’te “Hareket Ordusu” hazırlandı. Komutanlığını Mahmut Şevket Paşa’nın yaptığı bu ordunun kurmay başkanlığını ise Mustafa Kemal üstlendi. Mustafa Kemal, Selânik’te bu ordunun kuruluşunda yer almış ve aynı zamanda bu orduya Hareket Ordusu adını da vermişti. Bu ordunun İstanbul’da uygulayacağı planları ve bildiriyi de hazırladı. Hareket Ordusu İstanbul’a ulaştıktan sonra kısa sürede duruma hâkim oldu, isyanı bastırdı.

Bu bilgilere göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

• Balkan Savaşları sırasında Gelibolu Yarımadası’nda görev almış ve bu sayede bölgeyi yakından
tanıma fırsatı bulmuştur.

• Bulgaristan’ın başkenti Sofya’da yaptığı askeri ataşelik görevi sırasında yabancı devletlerin temsilcileri ile görüşmeler yapmıştır.

• 31 Mart Vakası İstanbul’da başlayınca Harekât Ordusu Kurmay Başkanı olarak Meşrutiyet ve
Meşrutiyet’in getirdiği yenilikleri savunmuştur.

• Osmanlı Devleti Trablusgarp Savaşı’na denizden ve karadan yardım gönderemediği için Trablusgarp’ı savunmaya giden gönüllü subaylardan biridir.

Bu görevlerin Mustafa Kemal’e katkısı aşağıdakilerden hangisi olamaz?

Mustafa Kemal 31 Mart Vakası’ndan sonra İttihat ve Terakki Cemiyeti üyelerinin aynı zamanda ordu
mensubu olması üzerine şu sözleri söylemiştir:

“Ordu mensupları cemiyet içinde kaldıkça millete dayanan bir parti kuramayız. Orduyu da zaafa
uğratırız.”

Mustafa Kemal’in verilen sözünden hareketle ordu ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi
çıkarılabilir?

Mustafa Kemal II. Abdülhamid’in politikalarına ve ülke sorunlarına karşı çözüm bulmak amacıyla arkadaşlarıyla birlikte Şam’da “Vatan ve Hürriyet” cemiyetini kurdu. Cemiyet yoluyla düşüncelerini yaymak isteyen Mustafa Kemal, görev için gittiği Beyrut, Yafa ve Kudüs’te cemiyetin şubelerini kurdu ancak bu şehirlerdeki halkın çoğunluğunun Türk olmayışı, bilinç düzeyinin düşüklüğü ve Rumeli’ye göre okullu subay yoğunluğunun az oluşu gibi nedenler Mustafa Kemal’in hedeflerine ulaşmasında engel olmuştur. Özgürlükçü fikirlerin Balkan coğrafyasına daha kolay yayılabileceği düşüncesiyle Selânik’e gitmeyi ve cemiyet faaliyetlerini burada yürütmeye karar verdi. Bu amaçla 1906 yılında Yafa ve Mısır üzerinden gizlice Selânik’e giderek burada Vatan ve Hürriyet Cemiyeti’nin bir şubesini kurdu.

Buna göre Mustafa Kemal’de cemiyet faaliyetlerinin Şam’da çok etkili olmayacağı
fikrinin oluşmasında;

I. Beyrut, Kudüs ve Yafa şehirlerinde Türk nüfusun az oluşu
II. Rumeli’deki halkın bilinç düzeyinin düşük oluşu
III. Okullu subay oranının Rumeli’ye göre burada daha az oluşu
IV. Özgürlükçü fikirlerin balkanlarda daha kolay yayılabileceği düşüncesi

nedenlerinden hangileri etkili olmuştur?

Mustafa Kemal, henüz bir kurmay yüzbaşı iken Balkan Savaşı'nın çıkacağına kesin gözüyle bakıyordu. Kendisinin ifadesiyle bunu anlamamak için ya cahil ya da ihanet içinde olmak gerekiyordu. O, bu savaştan güçlü bir şekilde çıkmak için harekât planları yapmış ve bunları hararetle savunmuştu.

Bu bilgilere göre Mustafa Kemal’in hangi kişilik özelliği ön plana çıkmaktadır?

“Vatan mutlaka selamet bulacak. Millet mutlaka mesut olacaktır çünkü kendi selametini, kendi saadetini, memleketin ve milletin selamet ve saadeti için feda edebilen vatan evlatları çoktur.”

Mustafa Kemal’in bu sözü;

I. Bağımsızlığa olan inancı
II. Vatan ve millet sevgisi
III. Teşkilatçılık

kişilik özelliklerinden hangilerini yansıtır?

İtalya’nın Osmanlı kenti olan Trablusgarp’a saldırmasıyla Osmanlı Devleti Mustafa Kemal’in de aralarında olduğu bazı gönüllü subayları gizlice bu kente göndermiştir. Mustafa Kemal “Şerif” takma ismi ve gazeteci kimliğiyle Trablusgarp’a giderek yerli halkı İtalyanlara karşı örgütlemiştir.

Aşağıdakilerden hangisi bu metinden çıkarılabilecek bir sonuç değildir?

Meşrutiyet rejimine karşı çıkarılan 31 Mart İsyanı’nın Hareket Ordusu tarafından bastırılmasından sonra Padişah II. Abdülhamit tahtan indirildi ve yerine V. Mehmet Reşat geçti. Böylece yönetimde İttihat ve Terakki’nin ağırlığı giderek artmaya başladı. Orduyu da kendi yanlarında çekmeye çalışan ittihatçılar ülkenin kaderine hâkim duruma gelmişlerdi. Mustafa Kemal ise ordunun siyasetten ayrı tutulması fikrini savunduğu için cemiyetin üst düzey yöneticileri ile arası açıldı. İttihat ve Terakki hareketinden ayrılarak askerlik mesleğine yoğunlaştı.

Buna göre 31 Mart İsyanı ile ilgili aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılamaz?

Sosyal bilgiler öğretmeni;

“Büyük bir lider, başarılı bir devlet adamı olan Mustafa Kemal'in Millî Mücadele'nin lideri olmasında
1919'a kadar bulunduğu görevler ve edindiği askerî becerilerin etkisi büyük olmuştur.” diye belirtmiştir.

Öğretmenin bu açıklamasına aşağıdakilerden hangisi örnek gösterilemez?