5. Sınıf Fen Bilimleri Deneme Sınavı

Yıldızımız olan Güneş’in yüzeyi pürüzsüz bir yapıda değildir. Güneş’in yüzeyinde sıcaklığı daha düşük olan bölgelere Güneş lekeleri adı verilir.

Aşağıdaki görselde Güneş üzerindeki lekeler ve Dünya’nın büyüklüğü modellenmiştir.

Bu görselden,
I. Güneş’in yüzeyinde birden fazla leke bulunur.
II. Güneş’in yüzeyinde Dünya gezegeninin çapından daha büyük lekeler vardır.
III. Güneş’in yüzeyinde bulunan lekelerin sıcaklıkları Dünya yüzeyindeki sıcaklığa çok yakındır.
çıkarımlarından hangileri yapılabilir?

Dünya’dan gözlemlenen Ay’ın farklı görünümlerine Ay’ın evreleri denir.

Mehmet, Ay’ın Dünya’dan görünen evreleri için aşağıda verilen şemayı hazırlamıştır. Şemada I, II, III ve IV numaralı bölümler ile Ay’ın Dünya üzerinden görünen K, L, M ve N evrelerini eşleştirecektir.

Mehmet’in yapması gereken doğru eşleştirme aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?

Güneş, Dünya ve Ay uzay boşluğunda dönme ve dolanma hareketi yaparlar.

Aşağıdaki şekilde Dünya ve Ay’ın yapmış olduğu dönme ve dolanma hareketleri numaralar ile gösterilmiştir.

Numaralar ile gösterilen hareketlerin tamamlanma süreleri için,
I. 1 numaralı hareket 365 gün 6 saatte tamamlanır.
II. 2 numaralı hareket 27,3 günde tamamlanır.
III. 3 numaralı hareket 24 saatte tamamlanır.
IV. 4 numaralı hareket 3 numaralı hareket ile aynı sürede tamamlanır.
verilenlerden hangileri doğrudur?

Kuvvetin büyüklüğünü ölçmek için kullanılan araçlara dinamometre adı verilir. Dinamometreler yayların esneklik özelliğinden faydalanılarak yapılır. Dinamometreye bir cisim asıldığında dinamometre yayında uzama meydana gelir.

Namık ölçeklendirilmiş çubuk, kutu ve yay kullanarak dinamometre tasarlamıştır. Ağırlığı 8 N olan K cismini kutu içine yerleştirdiğinde şekildeki durumu gözlemiştir.

Namık’ın yapmış olduğu modelde ölçeklendirilmiş çubukta her bir ölçek kaç N ağırlığa karşılık gelmektedir?

Birbirine temas eden yüzeyler arasında hareketi engelleyici yönde oluşan kuvvete sürtünme kuvveti denir.

Hipotez: Sürtünme kuvveti sürtünen yüzeyin cinsine bağlıdır.
Bu hipotez aşağıda verilen deney malzemeleri ile test edilmek isteniyor. Fakat eksik malzemeden dolayı sonuca ulaşılamıyor.

Buna göre hipotezin test edilmesi için aşağıda verilen malzemelerden hangisi deney malzemeleri arasına eklenmelidir?

Antalya’nın ünlü tarihi mekanları arasında bulunan Aspendos, Romalılar tarafından inşa edilmiştir. Meşhur antik kentte, Aspendos Tiyatrosu en iyi korunmuş eski yapılar arasında yer alıyor. Fakat tiyatro günümüze gelinceye kadar epey aşınmalara maruz kalmış ve şekil bozulmalarına uğramıştır.

Tiyatrodaki aşınmalara,
I. Hava direnci
II. Su direnci
III. Temas eden yüzeyler arasında oluşan sürtünme kuvveti
verilenlerden hangileri neden olmuştur?

Bilgi: Canlıların hepsini tek tek incelemek mümkün değildir. Bu sebeple canlılar, benzerlik ve farklılıkları
göz önünde bulundurularak sınıflandırılmışlardır.

Aşağıdaki daireye canlıların görselleri yapıştırılarak, canlılar gruplandırılmıştır. Dairedeki alanlar, canlıların birbirlerine göre yaklaşık oranları dikkate alınarak belirlenmiştir.

Dairedeki oranlar dikkate alınırsa, canlılar ile ilgili aşağıdaki grafiklerden hangisi yanlış çizilmiştir?

Mantarlar uygun koşullarda yaşamsal faaliyetlerini sürdürürler. Mantarların birçok farklı çeşidi vardır. Bu çeşitlerden biri de maya mantarlarıdır. Maya mantarının bulunduğu ortamda nem, besin ve sıcaklık (ılık) uygun olduğu zaman mantarlar hızla çoğalır.
Halil maya mantarının yaşamını etkileyen faktörleri incelemek için aşağıdaki düzenekleri kurmuştur.

Halil, düzenekleri bir süre beklettikten sonra düzeneklerden aldığı sıvı örneklerini mikroskop yardımıyla incelemiştir.
Buna göre Halil, hangi düzeneklerde maya mantarı sayısının arttığını gözlemlemiştir?

Mikroskobik canlılar diğer canlıların vücutlarında, toprakta, suda, havada, besinlerin üzerinde kısacası her yerde yaşayabilirler. Mikroskobik canlıların etkilerini görmek için aşağıdaki deney yapılmıştır.
Deney malzemeleri: Süt, et, bardak, tepsi, tabak
Deneyin yapılışı: İki bardağa eşit miktarda süt koyalım, iki tabağa da eşit miktarda doğranmış et koyalım. Tepsilere malzemeleri aşağıdaki gibi yerleştirelim.

Daha sonra I. tepsiyi buzdolabında, II. tepsiyi ise oda sıcaklığında bir yerde iki gün boyunca bekletelim.
Deney sonucu: Belirlenen süre sonunda II. tepsideki et ve sütte renk ve koku değişimine rastlanırken, I. tepsideki et ve sütte herhangi bir değişime rastlanmamıştır.
Yapılan deneyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi söylenemez?

Fen bilimleri öğretmeni sınıfa üzerinde birçok omurgalı canlı görselinin bulunduğu kartlar getirmiştir. Öğrencilerden bu canlıları iyice incelemelerini, bir süre sonra canlıların özelliklerini pekiştirmek için sınıfta bir etkinlik yapacağını belirtmiştir. Etkinlik aşağıdaki gibidir.
Etkinlik: Bil Bakalım Hangi Omurgalı?
Etkinlikte bir öğrenci tahtaya kalkarak sınıfa getirilen hayvan görsellerinden birini arkadaşlarına göstermeden seçecektir. Arkadaşlarının sorularını cevaplayarak, elindeki görselin hangi canlıya ait olduğunu tahmin etmelerini sağlayacaktır. Daha sonra doğru tahmin eden ilk öğrenci tahtaya kalkacak ve etkinlik bu şekilde ders bitinceye kadar devam edecektir.
Etkinlik için tahtaya kalkan Yağız ile diğer öğrencilerin soru-cevap diyalogları aşağıdaki gibidir.
Öğrenci sorusu: Karada mı yoksa denizde mi yaşar?
Yağız: Karada yaşar.
Öğrenci sorusu: Yavrularına bakar mı?
Yağız: Evet.
Öğrenci sorusu: Derisi tüy ile mi, kıl ile mi yoksa pul ile mi kaplıdır?
Yağız: Tüy ile kaplı.
Diyalog bu şekilde ilerlerken son cevaptan sonra Tuğba tahminini söylemek için izin istemiş ve Yağız da Tuğba’ya doğru tahminde bulunduğunu belirtmiştir.
Buna göre Tuğba’nın tahmini aşağıdaki canlılardan hangisi olabilir?

Yazın Mehmet’in canı limonata çeker ve kendine evde limonata yapmaya karar verir. Limonatasını yaptıktan sonra tadına bakan Mehmet, tadının güzel olduğunu fakat limonatanın sıcak olduğunu fark eder. Buzluktan aldığı 3-4 kalıp buzu limonatasının içine atar. Birkaç dakika bekledikten sonra buzların küçüldüğünü, bir süre sonra ise gözden kaybolduğunu gözlemler ve soğuyan limonatasını içer.
Bahsedilen olayda meydana gelen hâl değişimi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi söylenemez?

Maddeler doğada katı, sıvı, gaz olmak üzere üç fiziksel hâlde bulunur. Maddenin ısı etkisiyle bulundukları hâlden başka bir hâle geçmesine hâl değişimi denir.
Aşağıdaki görselde suyun çeşitli hâl değişimleri sonucu doğada meydana gelen bazı yağış olayları verilmiştir.

Buna göre görselde K, L ve M okları ile belirtilen hâl değişimleri aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

Bilgi: Isıtılan saf sıvıların sıcaklıkları kaynamaya başlayıncaya kadar artar. Kaynamaya başlayan sıvının sıcaklığı sabit kalır ve kaynama boyunca değişmez. Sabit kalan bu sıcaklık değerine kaynama sıcaklığı denir. Her saf sıvı farklı sıcaklıkta kaynayacağı için kaynama sıcaklığı ayırt edici bir özelliktir.
Başlangıç sıcaklıkları aynı olan sıvı hâldeki etil alkol ve aseton aynı anda ısıtılmaya başlanmıştır. Maddelerin ısıtıldığı andan itibaren sıcaklıklarında meydana gelen değişimin sütun grafikleri aşağıdaki gibidir.

Verilen bilgi ve grafikler incelendiğinde etil alkol ve aseton ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi söylenebilir?

Bilgi: Sıcaklıkları farklı olan maddeler arasında sıcak maddeden soğuk maddeye doğru ısı akışı gerçekleşir. Isı veren maddenin sıcaklığı azalırken, ısı alan maddenin ise sıcaklığı artar.
Isıca yalıtılmış farklı ortamlarda bulunan X, Y, Z ve T cisimlerinin başlangıç sıcaklıkları termometre ile ölçülmüştür. Daha sonra bu cisimler farklı cisimler ile temas ettirilerek, cisimler ile aralarında ısı alışverişi tamamlandıktan sonraki sıcaklıkları tekrar ölçülmüştür. X, Y, Z ve T cisimlerinin ilk ve son durumdaki sıcaklıkları tablodaki gibidir.

Buna göre X, Y, Z ve T cisimlerinin temas ettikleri cisimler ile aralarında gerçekleşen ısı akışının yönü aşağıdakilerden hangisi gibi olamaz?

Aşağıdaki tabloda ısı ve sıcaklıkla ilgili özelliklerin olduğu kutucuklar farklı şekilde taranmıştır.

Tarama şekline dikkat edildiğinde boş bırakılan yere,
I. Maddeler arasında alınıp verilemez.
II. Kalorimetre kabı ile hesaplanır.
III. Termometre ile ölçülür.
ifadelerinden hangileri yazılabilir?