7. Sınıf Fen Bilimleri Deneme Sınavı

Uzaya şu ana kadar pek çok araç gönderilmiş ve gönderilen her araçla birlikte hata payı gittikçe azalmıştır. Uzaya ilk gönderilen bazı uzay araçlarının bilgi kartları aşağıdaki gibidir.

Uzaya gönderilen uzay araçları ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

Uzaya gönderilen araçların özellikleri çok önemlidir. Çok büyük bir jet motoruna sahip olan uzay araçları, atmosferde çok hızlı ilerler. Atmosferden çıkarken sürtünme dolayısıyla aşırı derecede ısınır. Aracın fazla ısıdan zarar görmemesi için araç silisyum ve seramik gibi malzemelerle kaplanır. Uzay boşluğuna ulaşan uzay aracına, başıboş dolanan meteorlar da çarparak zarar verebilir. Bu sebeple de uzay araçları darbelere çok dayanıklı çeşitli malzemelerden yapılır. Geliştirilen yeni teknolojilerle uzay araçları dünyaya tek parça hâlinde dönmekte ve tekrar tekrar kullanılabilmektedir.

Uzay araçlarında bulunması gereken genel özellikler arasında,
I. Isıya dayanıklı olma
II. Sağlam malzemelerden yapılmış olma
III. Tekrar kullanılabilecek şekilde tasarlanma
verilenlerden hangileri yer alır?

Uzayda birçok farklı şekil ve büyüklükte yapay uydu vardır. Yapay uydularda kullanılan parçalardan birçoğu aynıdır. Bu parçalardan bazıları aşağıda gösterilmiştir.

Güneş panelleri: Yapay uyduların çalışması için gerekli olan enerjiyi sağlayan güç kaynağıdır. Güneş panelleri sayesinde Güneş’ten alınan enerji elektrik enerjisine dönüştürülür. Yapay uydu gölgede kaldığında ise yapısındaki bataryadan enerjisini sağlayarak çalışır.
Anten: Radyo antenleri ile sinyaller aracılığıyla uydunun yeryüzüyle sürekli iletişim hâlinde olması sağlanır.
Gövde: Bu kısımda uydunun çalışması ve görevini yerine getirmesini sağlayan çeşitli parçalar bulunur.
Yapay uyduların parçaları ile ilgili,
I. Uydu ışık alamadığında paneller enerji üretemeyeceği için uydu bir süre çalışmaz.
II. Uydu gerekli verileri antenler aracılığıyla sinyal olarak ilgili uzay ajansına iletilir.
III. Güneş panelleri ve antenler uydunun gövdesine bağlı olacak şekilde yerleştirilir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?

Yukarıdaki gazete haberlerini okuyan bir öğrenci,
I. Uzay araştırmaları için geliştirilen teknolojiler günlük hayata uyarlanarak farklı alanlarda kullanılabilir.
II. Uzay araştırmaları için geliştirilen teknoloji sayesinde canlı yaşamını tehlikeye atan durumlar azaltılabilir.
III. Uzay araştırmaları sayesinde geliştirilen teknoloji dünyada sağlık alanında kullanılmaktadır.
çıkarımlarından hangilerini yapabilir?

Uzaya gönderilen uydular Dünya’nın yörüngesinde farklı bölgelere üç ayrı şekilde yerleştirilir. Hava durumu verilerini inceleyen uydular alçak yörüngeye yani LEO yörüngesine yerleştirilir. GPS (küresel konumlama sistemi) gibi konum belirleme sistemlerinin çalışmasını ve çevre planlamasını sağlayan uydular ise orta yörüngeye yani MEO yörüngesine yerleştirilir. Tüm televizyon, internet gibi haberleşme uyduları ise eşzamanlı yörüngeye yani GEO yörüngesine yerleştirilir.

Aşağıda Türkiye’nin aktif olan iki tane uydusunun kullanım amaçları verilmiştir.
RASAT: Türkiye’de tasarlanıp üretilen ilk yer gözlem uydusudur. Haritacılık ve şehircilik planlamalarında bu uydudan yararlanılır.
TÜRKSAT 4B: Haberleşme ve TV yayınlarına ek olarak hızlı internet erişim hizmeti de sağlar.
Verilen bilgiye göre bu uyduların Dünya çevresindeki yörüngeleri aşağıdakilerin hangisinde doğru gösterilmiştir?

İnsanlar eski çağlardan beri gök bilimini merak etmiş ve bu alanda çok önemli çalışmalara imza atmışlardır. Gerek Türk İslam Gök Bilimcileri gerekse Batılı Gök Bilimcilerin gök bilimine katkısı oldukça fazladır.
Buna göre aşağıda verilen bilim insanlarından hangisinin gök bilimi üzerine çalışması olmamıştır?

Aşağıda verilenlerden hangisi uzay atığı problemini karşılayacak nitelikte bir çözüm değildir?

Gazete haberini öğrencilerine gösteren Ayşe Öğretmen’in sorusu aşağıdaki gibidir.
“Sizce yapılmakta olan bu gözlemevinin merkezden bu kadar uzağa, 3170 metre yukarıdaki bir tepeye kurulmasının amacı nedir?”
Buna göre cevapları aşağıdaki gibi olan öğrencilerden hangisinin cevabı doğru değildir?

Gök cisimleri çok uzakta olduğu için onlardan çıkan ışınların ya bir kısmı gözümüze ulaşır ya da hiç ulaşamaz. Bu sebeple gök cisimlerini çıplak gözle incelememiz çok zordur.
Buna göre gök cisimlerini incelemek için,

numaralandırılmış araçlardan hangileri kullanılır?

Ülkemiz halkına iletişim, internet, tv yayını, hava durumu tahmini, istihbarat ve şehir plancılığı gibi hizmetleri sunabilmek için Dünya yörüngesine uydular yerleştirmiştir. Bu uydular aşağıdaki gibidir.

Türkiye’nin uzay filosu ile ilgili aşağıda verilen ifadelerden hangisi yanlıştır?

Teleskopların yapısındaki özel şekilli ayna ya da mercekler sayesinde çok uzaklarda bulunan gök cisimlerini inceleriz.
Aşağıda mercekli teleskopun iç yapısını oluşturan parçalardan bazıları gösterilmiştir.

Buna göre mercekli teleskop ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

Yıldızlar insanların hayatında tarih boyunca önemli bir yere sahip olmuştur. İnsanlar için yıldızlar, kimi zaman yol gösterici kimi zamansa seyirlik güzellik olmuştur. Yıldızlar insanlara çok uzakta olmasına rağmen her zaman insan hayatının bir parçası hâline gelmiştir.
Yıldızların özellikleri ile ilgili aşağıda verilen ifadelerden hangisi yanlıştır?

Uzayı incelemek için geliştirilen en önemli cihazlardan biri de teleskoptur. Gün geçtikçe ilerleyen teknoloji ile daha güçlü daha ayrıntılı gözlem yapmaya yarayan teleskoplar icat edilmektedir. Bu güçlü teleskoplar da uzay ile ilgili merak edilen birçok sorunun cevabının bulunmasına yardım etmektedir.

Teleskoplar icat edilmeseydi gerçekleşecek olan sonuçlar ile ilgili tahminler aşağıdaki gibidir.
I. tahmin: Bir gök cisminin ne kadar uzakta olduğu tespit edilemezdi.
II. tahmin: Çıplak gözle görülebilen gök cisimleri hakkında ayrıntılı bilgiler elde edilmeye devam edilirdi.
Buna göre bu tahminler ile ilgili ne söylenebilir?

Yıldızlar da canlılar gibi doğar, yaşar ve ölürler.
Aşağıdaki görselde büyük ve küçük kütleli yıldızların yaşam süreçleri gösterilmiştir.

Yıldızların yaşam süreci ile ilgili,
I. Yıldızlar uzayda gaz ve toz parçacıklarının yoğun olarak bulunduğu Nebula (Bulutsu) adı verilen yapılardan meydana gelir.
II. Nebula içinde oluşan yıldızların başlangıçtaki kütleleri birbirinden farklı olabilir.
III. Her yıldız yaşamının sonunda karadeliğe dönüşür.
verilen ifadelerden hangileri söylenebilir?

Fen bilimleri dersinde öğrenciler takımyıldızları ile ilgili kart hazırlamak istiyor.

Buna göre verilen karta aşağıdaki ifadelerden hangisini yazmak uygun değildir?

Bilim insanları yıldızları 7 kategoride sınıflandırıyor. Bunlar; O, B, A, F, G, K ve M sınıflarıdır. Bu sınıflarda bulunan yıldızların özellikleri kısaca aşağıda verilmiştir.

Yıldızlar ile ilgili verilen bilgiden aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılır?

Güneş’in de içinde bulunduğu Samanyolu Galaksi’si, milyarlarca yıldızdan oluşan dev bir yapıdır. Samanyolu Galaksi’si sarmal yapıdadır. Bu galaksilerde merkezden çevreye doğru dağılan sarmal kollar bulunur. Bu kolların merkezden uzak olan bölümünde az sayıda ve sönük yıldızlar vardır. Galakside merkeze doğru gidildikçe yıldız sayısı ve yoğunluğu artar. Bundan dolayı sarmal galaksiler merkezi parlak ve yoğun bir disk şeklinde görülür.
Yukarıda hakkında bilgi verilen Samanyolu Galaksi’sinin görseli aşağıdakilerin hangisinde gösterilmiştir?

Uzay, takımyıldız, gökada ve evren gökyüzü ile ilgili kavramlardan bazılarıdır. Bu kavramlar büyüklükleri ile doğru orantılı olacak şekilde kutucuklar ile eşleştirilecektir.
Bu kavramların kutucuklar ile doğru eşleştirilmesi aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?

Yıldızların birbirlerine ve Dünya’ya olan uzaklıkları çok fazladır. Bu mesafe dünyada günlük kullanılan uzunluk ölçüleri ile ölçülemez. Bu nedenle ışık yılı adı verilen bir uzunluk ölçüsü birimi kullanılır. Işığın bir yılda aldığı yola ışık yılı adı verilir. Işık, bir saniyede yaklaşık 300000 km yol alır. Güneş’ten gelen ışık Dünya’mıza yaklaşık 8 dakikada ulaşmaktadır.
Buna göre Güneş ve Dünya arasındaki uzaklığın km cinsinden hesaplanması aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

Gaz ve toz bulutları uzayda belirli bölgelerde yoğunlaşmış olarak bulunur. Bu bölgelere bulutsu (nebula) adı verilir. Bulutsular uzayda yıldızların oluşumunun gerçekleştiği bölgelerdir. Karanlık, gezegenimsi, sarmal, küresel, yansımalı ve parlak bulutsu çeşitleri vardır. Karanlık bulutsular, geniş ve karanlık bölgeler olarak görülür. Parlak olan bulutsular değişik renklerde olabilir.
Buna göre,

verilenlerden hangisi parlak bulutsu örneğidir?