7. Sınıf Türkçe Deneme Sınavı

• Evin önüne kuru meşe dallarıyla örtülü çardaklar yapmışlar. (Zıt anlam)
• Sık, siyah saçlarının çerçevelediği narin yüzü kıpkırmızıydı. (Eş anlam)

Bu cümlelerdeki altı çizili sözcüklerin ayraç içinde istenen anlamlarını bulmacaya yerleştiriniz.

Numaralanmış kutularda yer alan harfler “ANAHTAR SÖZCÜK” bölümüne yerleştirildiğinde aşağıdakilerden hangisi oluşur?

Özünde iyi bir insandı ama cimrilik damarı tuttu mu hiçbir şeyini arkadaşlarıyla paylaşmıyordu. Bu yüzden samimiyet kurduğu çok az arkadaşı vardı.

Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangisi mecaz anlamda kullanılmıştır?

Yıldırım Beyazıt Külliyesi’nin inşasına başlanacağı zaman Beyazıt tarafından şehrin Yeşil, Çekirge ve Yıldırım olarak isimlendirilen semtlerine birer et parçası astırılır. Yeşil’e astırılan et üç gün, Çekirge’ye astırılan dört gün, Yıldırım’a astırılan et ise yedi gün dayanır. Böylece külliyenin Bursa Ovası’na hâkim, havası bol ve temiz olan bir yere -Evliya Çelebi’nin ifadesiyle “cennet bahçeleri içinde güllük gülistanlık, sümbül ve reyhan bahçeleri içinde”- inşa edilmesine karar verilir.

Bu parçada sözü edilen külliye için bulunduğu yerin tercih edilmesinde buranın hangi özelliği etkili olmuştur?

Geçenlerde bir delikanlı iş hayatında uzun bir geçmişi olmadığı hâlde giriştiği işlerde dikiş tutturamadığından şikâyet ediyordu. Hem de iyi niyet sahibiydi. Fakat iddiasına göre kendisini çekemiyorlardı. Birtakım tembel insanlar bütün işleri kendisinin omuzlarına yüklemenin çaresini arıyordu. Tabii o da budala değildi. Ne demek, yağma yok! O çalışsın parsayı başkaları toplasın öyle mi? Onların açgözlülüğünü o da açgözlülükle karşılıyor ve işlere yan çiziyordu. Fakat adamlar allem ediyorlar, kallem ediyorlar, günün birinde kendisini açıkta bırakıyorlardı. Onlar yine işlerinde devam, beriki işsiz.

Aşağıdaki açıklamalardan hangisi, bu parçadaki altı çizili deyimlerden herhangi birine ait değildir?

Cümlede açıkça söylenmediği hâlde cümlenin anlamından çıkarılabilen anlamlara örtülü anlam denir. Örneğin “Sular yine kesildi.” cümlesinden “Sular daha önce de kesilmişti.” anlamı çıkarılır.

Aşağıdaki cümlelerden hangisinde örtülü anlam ayraç içinde yanlış verilmiştir?

Anlatım gücünü artırmak, anlamı pekiştirmek ve zenginleştirmek amacıyla kullanılan söz grubuna ikileme denir. İkilemeler çeşitli yollardan oluşur. Örneğin, “yavaş yavaş” ikilemesi aynı kelimenin, “düşe kalka” ikilemesi zıt anlamlı iki kelimenin, “eşe dosta” ikilemesi yakın anlamlı iki kelimenin, “çoluk çocuk” ikilemesi ise anlamlı ve anlamsız iki kelimenin tekrarıyla oluşmuştur.

Buna göre aşağıdaki cümlelerde geçen ikilemelerden hangisinin oluşum yolu diğerlerinden farklıdır?

I. Gıdaları uzun süre saklamak için Antik Çağ’lardan beri çeşitli yöntemler kullanılır. (Amaç-sonuç)
II. Bahçe salyangozları kendilerini korumak için özel bir salgı salgılar. (Sebep-sonuç)
III. Okulların açılmasıyla büyükşehirlerde trafik sorunları artmaya başladı. (Amaç-sonuç)
IV. Ona böylesi çıkışlarından dolayı soru sormaya cesaret edemezdik. (Sebep-sonuç)

Numaralanmış cümlelerin hangilerinde, ayraç içinde verilen anlam ilişkisi vardır?

Çocuk edebiyatı için zor konular var. Ailelerin parçalanması, ebeveynlerin işsiz kalması, savaş, mültecilik gibi. Bu konuları elbette çocuklar için yazdığımızı unutmadan yazmamız gerekiyor. Yani çocuklar için, “Meseleleri mesele etmezsek mesele kalmaz.” deme şansımız yok çünkü bunların bolca yaşandığı bir dünyaya geliyorlar. Mutlaka her yazar bunlara değinmek zorunda demiyorum elbette ama birileri bunun için zaman zaman kafa yorabilir, diye düşünüyorum.

Bu parçada geçen “Meseleleri mesele etmezsek mesele kalmaz.” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

Vatan,
Hudut boylarında dalgalanan
Güzel bayrağımızda
Hare haredir.
Vatan,
Küçük ellerinin avuçladığı,
Sade bir toprak parçası değil çocuğum,
Toprakla büyüyen bir kutsal düşüncedir.

(Hare: Bazı nesne, canlı, göz ve benzeri varlıklarda dalgalanır gibi görünen parlak çizgiler.)

Bu dörtlüğe hâkim olan duygu aşağıdakilerden hangisidir?

Her çocuğun yetişme şansı birbirinin aynıdır. Bu düşünceme karşı çıkanlar olacaktır. Mesela biri çıkıp diyebilir ki “Zengin insanın çocuğu ile fakir insanın çocuğu hayatta iyi yetişmek, başarılı olmak bakımından aynı şansı elde etmiş sayılabilir mi? Şunu hemen söyleyeyim ki fakir insanın çocuğu ile zengin insanın çocuğu eğer yüreklerinde bir cevher taşıyorlarsa ve çevreleri tarafından da kendilerine bir insan olma isteği aşılanabilmişse yetişme bakımından aynı şansa sahiptirler. Hayatta nice fakir ailelerin çocukları görülmüştür ki yaşam şartları bakımından her şey onların aleyhine olduğu hâlde sadece içinde yaşadıkları toplumun değil, bütün dünyanın takdirini kazanacak mertebelere yükselmişler, hayatta giriştikleri mücadelede her zorluğu kendi azim ve iradeleri ile yenmişlerdir.

Bu parçanın ana düşüncesi aşağıdakilerden hangisidir?

Okumalar bir yerden sonra insanı ister istemez yazmaya itiyor. Okuduğum düşsel bir yazıdaki görüşleri irdelerken ben olsaydım ne yapardım, ne söylerdim, ne düşünürdüm türünde sorulardan kendimi kurtaramayacağımı anlayınca kaleme kâğıda sarıldım. Sayfalar dolusu yazdım, yazdım. Gelişigüzel, birbirinden kopuk... Dahası, saçma sapan düşünceler de içeriyordu kimi yazdıklarım. Doğal olarak çoğunun tek okuru bendim. Onları okuduktan sonra titizce ortadan kaldırdım. Ancak yo etmeye kıyamadıklarımı yayımlama cesareti gösterdim. İşte bu kitapta da onlardan bir seçme yaptım ve adına da Denemenin Kıyılarında dedim.

Bu parçada yazar aşağıdakilerin hangisinden söz etmektedir?

17 yaşında liseyi bitirdim. Memleketimde, çevremde babamın arkadaşları arasında hiç de hakkım olmayan aşırı bir saygı ve itibar görüyordum. Bu tarz muamele beni sıkmaya başlamıştı. Çünkü bana gösterilen bu büyük ilginin aslında benim şahsıma değil, doğrudan doğruya - - - - karşı olduğunu anlıyordum. Babamın hayatı boyunca büyük gayretler sarf ederek kendi alın teriyle kazandığı itibarının gölgesine sığınarak yaşamaktansa ben de en az onun kadar bu itibarı hak ettiğimi göstermeliydim. Bunun için sıfırdan başlamaya karar verdim.

Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

Aşağıdakilerden hangisi bu metinlerin ortak özelliklerinden biri değildir?

Olay : Bir çocuğun annesiyle birlikte balık avlaması
Yer : Deniz kıyısı
Zaman : Sonbahar, akşamüstü
Kişiler : Şerif ve annesi
Anlatıcı : III. Kişi

Aşağıdaki metinlerden hangisi bu yapı unsurlarına uygun olarak kurgulanmıştır?

Dünyanın bütün çiçeklerini diyorum
Bütün çiçeklerini getirin buraya
Öğrencilerimi getirin, getirin buraya
Kaya diplerinde açmış çiğdemlere benzer
Bütün köy çocuklarını getirin buraya
Son bir ders vereceğim onlara

Bu şiirde numaralanmış çekimli fiillerden hangisinde zaman anlamı yoktur?

Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerin yazımının doğru (D) ya da yanlış (Y) olduğuna karar verilerek ok yönünde ilerlenecektir.

Buna göre etkinlik doğru tamamlandığında aşağıdaki sembollerden hangisine ulaşılır?

Fiiller anlam özellikleri bakımından üç gruba ayrılır. Fiilde yapılan iş ve hareket belirginse ve hareketten etkilenen bir nesne varsa iş fiili, hareket belirgin değilse ve fiil nesne almayıp kişinin durumunu ifade ediyorsa durum fiili, varlıkların irade dışı ve gözle görülemeyecek kadar yavaş gerçekleşen hareketlerini bildiriyorsa oluş fiili olarak adlandırılır.

Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiilin anlam özelliği ayraç içinde yanlış verilmiştir?

I. Katma işi yapılmak
II. Bir topluluğa girmek, iştirak etmek
III. Ortak olmak, benimsemek
IV. Hak vermek

“Katılmak” sözcüğü aşağıdaki cümlelerden hangisinde, numaralanmış anlamlarından herhangi biriyle kullanılmamıştır?

Bu konuşmada öğrencilerin numaralanmış cümlelerinden hangisinde öznel anlatım vardır?

Bu davetiyede eğik çizgi (/) aşağıdaki işlevlerinden hangisiyle kullanılmamıştır?