8. Sınıf Fen Bilimleri Deneme Sınavı

Dik veya dike yakın açılar ile düşen güneş ışınları, yüzeyde toplu hâlde olduğu için yüzeyin daha fazla
ısınmasına neden olur. Eğik açılar ile düşen ışınlar ise yüzeyde dağınık hâlde olduğu için yüzeyin daha
az ısınmasına neden olur. Bu sebeple Kuzey Yarı Küre ve Güney Yarı Küre’de aynı anda farklı mevsimler
yaşanır.
K ve L bölgelerinin Dünya üzerindeki konumları aşağıdaki gibidir.

Buna göre K ve L bölgelerinde aynı özellikteki evlerde yaşayan ailelerin 21 Aralık ve 21 Haziran’daki ısınma giderlerine ait çizilen grafiklerden hangisi doğrudur?

,

Atmosfer tabakada biriken ve dünyanın daha da ısınmasına neden olan gazlar sera gazlarıdır. Yıllardır
devam eden ve son zamanlarda etkisi sürekli artan küresel ısınmanın en büyük etmeni sera gazlarıdır. Bu
gazların etkisi ile dünyanın yüzey sıcaklığı ortalaması yıllar ilerledikçe artmaktadır.
Dünya üzerindeki ortalama sıcaklık değişiminde meydana gelen sapmayı gösteren grafik aşağıda verilmiştir.

Bu grafikteki değişime sera gazlarının neden olduğu bilindiğine göre, hangi yıllar arasında atmosfere salınan sera gazı miktarının artmadığı söylenebilir?

Çin’de ortaya çıktıktan sonra tüm dünyaya yayılan ve insanların hayatına mal olan Corona virüsü salgınıyla baş etmek için bilim insanları uğraş içindeler. Bilim insanları, Corona virüsünün DNA kodunu
kullanarak onu laboratuvar şartlarında yeniden üretmeye çalışıyor. Virüsle mücadelenin önemli unsurlarından biri de onun DNA kodunu çözmek ve virüsü laboratuvar ortamında yeniden üretmek. Ölümcül
virüsün yapay versiyonunun üretilmesi, test edilen tedaviler için önemli bir gelişme olabilir.
Çin’de ortaya çıktıktan sonra tüm dünyaya yayılan ve insanların hayatına mal olan Corona virüsü salgınıyla baş etmek için bilim insanları uğraş içindeler. Bilim insanları, Corona virüsünün DNA kodunu
kullanarak onu laboratuvar şartlarında yeniden üretmeye çalışıyor. Virüsle mücadelenin önemli unsurlarından biri de onun DNA kodunu çözmek ve virüsü laboratuvar ortamında yeniden üretmek. Ölümcül
virüsün yapay versiyonunun üretilmesi, test edilen tedaviler için önemli bir gelişme olabilir.
Bilim insanları virüsün DNA kodunu çözmek için aşağıda verilen işlemlerden hangisini yapmayı amaçlamaktadır?

Bezelyelerde mor çiçek rengi geni, beyaz çiçek rengi genine baskın özelliktedir.
Aşağıda mor çiçekli bezelyelerin çaprazlanması sonucu oluşan bezelyelerin çiçek renkleri gösterilmiştir.

Buna göre belirtilen bezelyelerden hangileri çiçek rengi bakımından melez genotipe (Aa) sahip
olabilir?

Lepistes balığı yavrularına uygulanan farklı su sıcaklıklarının cinsiyet oranını değiştirdiği gözlenmiştir.
Grafikte farklı sıcaklıklarda gelişen yavruların cinsiyet oluşum oranı % olarak verilmiştir.

Bu grafiğe göre,
I. Yavrularda artan su sıcaklığı ile erkek oluşumu yönünde, azalan su sıcaklığı ile dişi oluşumu yönünde bir eğilim meydana gelmiştir.
II. Dişi ve erkek yavru oranının birbirine en yakın olduğu sıcaklık 26 – 29 ˚C aralığıdır.
III. Lepistes balıklarında yavruların erkek ya da dişi olması tamamen kromozomlara bağlı olarak gerçekleşir.
ifadelerinden hangileri söylenebilir?

Canlıların yaşama ve soyunu devam ettirmesi adaptasyon gücüne bağlıdır. Hayvanlar aleminde
adaptasyonlar genellikle tehlikelerden ve diğer canlılardan korunmayı amaçlar. Aşağıda adaptasyon çeşitlerinden bazıları açıklanmıştır.
Homokromi: Bazı canlıların vücut renginin, düşmanlarından korunmak için ortam rengine uyum sağlamasıdır.
Mimikri: Bazı canlıların avcılar tarafından av olarak tercih edilmeyen canlılara benzer şekil ya da desenlenme göstermesidir.
Aşağıda verilen adaptasyonlar homokromi ve mimikri olarak gruplandırıldığında hangisi diğerlerinden farklı grupta yer alır?

Enes elinde tuttuğu su dolu bidonun farklı yüzeylerinden eşit büyüklükte delikler açmıştır. Deliklerden
çıkan sular bidondan şekilde gösterildiği gibi fışkırmaktadır.

Bu deney,
I. Sıvılar içine konuldukları kabın tüm yüzeylerine basınç uygular.
II. Bir noktaya etki eden sıvı basıncı o noktanın sıvının açık yüzeyine olan uzaklığı ile doğru orantılıdır.
III. Sıvılar üzerlerine etki eden basıncı içine konuldukları kabın her noktasına aynen iletir.
ilkelerinden hangilerini açıklamak için kullanılabilir?

Bilgi: Periyodik cetvelde elementler artan atom numaralarına göre sıralanırlar. Nötr hâldeki bir element
atomunun elektron dağılımındaki katman sayısı (çizgi ile belirtilen) o elementin periyot numarasını, son
katmanındaki elektron sayısı (sayı ile belirtilen) ise o elementin grup numarasını verir.

Buna göre verilen bilgiye uymayan element aşağıdakilerden hangisidir? 

Mustafa ve Kemal 0°C’de deniz kenarında farklı kalınlıkta cam borular ve cıva kullanarak aşağıda verilen deneyleri aynı anda yapmıştır.
Mustafa’nın deneyi:
• 100 cm uzunluğunda cam bir boruyu tamamen cıva ile doldurdum ve ağzını kapattım.
• Cam boruyu şekildeki gibi içinde cıva bulunan kaba daldırdım ve kapağı aldım.
• Cam boruda cıva seviyesinin biraz düştükten sonra 76 cm yüksekliğinde dengede kaldığını gözlemledim.

Kemal’in deneyinde cıva seviyesinin 2 cm daha az kalması aşağıda verilenlerden hangisi ile
açıklanabilir? 

21 Haziran, 21 Aralık, 21 Mart ve 23 Eylül tarihleri mevsimlerin başlangıcı olan dört önemli tarihtir. Kuzey
Yarım Küre’de 21 Aralık tarihinde kış mevsimi başlar. Bu yarım kürede bu tarihte en uzun gece, en kısa
gündüz yaşanır. Aynı tarihte Güney Yarım Küre’de ise en uzun gündüz, en kısa gece yaşanır.
Şekilde yerküre üzerinde X, Y ve Z noktaları işaretlenmiştir. Bu noktalardaki gece gündüz sürelerinde
meydana gelen değişim ile ilgili kartlar sıra ile 1, 2 ve 3 şeklinde hazırlanmıştır

X, Y ve Z noktalarında gece gündüz süresi değişimi için verilen kartlar ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? 

                                                       En düşük sıcaklık -22 derece olarak ölçüldü.

Doğu Anadolu Bölgesi’nde kar yağışı sürerken, gece en düşük hava sıcaklığı sıfırın altında 22 dereceyle Ardahan’ın Göle ilçesinde kaydedildi. Yapılan açıklamaya göre, bölgede hava sabah ve öğlen saatlerinde parçalı ve çok bulutlu, zamanla az bulutlu ve açık olacak. Kuvvetli buzlanma, don ve yer yer sis beklenen bölgede, sürücülerin dikkatli ve tedbirli olması istendi.

Yukarıda yapılan haberden,
I. Bu açıklamayı meteoroloji bölge müdürlüğü yapmış olabilir.
II. Bu açıklama iklim koşullarında gün içinde değişkenlik olacağını gösterir.
III. İnsanlar yaşanan hava olaylarının yaratacak olduğu olumsuz koşullara karşı hazırlıklı olmalıdır.
çıkarımlarından hangileri yapılabilir?

Okyanuslar karbondioksit yutağıdır. Atmosfere salınan karbondioksit arttıkça, okyanuslar tarafından
emilen karbondioksit de artar. Emilen karbondioksitin su ile reaksiyona girmesiyle karbonik asit oluşur
ve okyanuslarda asitlenme meydana gelir. Okyanuslardaki asitlenme son yıllarda çok hızlı gerçekleşmektedir. Bu sebeple de canlılar bu hızlı pH değişimine adapte olamayabiliyorlar ve yaşamları tehlike
altına girebiliyor.
Buna göre son yıllarda okyanus suyunda meydana gelen bu değişim ile ilgili,

çizilen grafiklerden hangileri doğrudur?

Magnezyum karbonat ya da Avrupa Birliğinin verdiği adıyla E504 gıda sanayinde asitlik düzenleyici ve
topaklanma önleyici olarak kullanılan bir gıda katkı maddesidir. İnorganik bir bileşik olan magnezyum
karbonat başta kozmetik ve ilaç sanayi olmak üzere pek çok sektörde farklı amaçlarla kullanılır.
Şekilde verilen ağzı açık kapta MgCO3 katısı ısıtıldığında aşağıda verilen tepkime meydana geliyor.

Bu tepkime ile ilgili aşağıda çizilen grafiklerden hangisi yanlıştır? 

Birim yüzeye etki eden dik kuvvete basınç denir. Katı, sıvı ve gaz maddeler (açık hava ve kapalı kap içindeki gazlar) bulundukları yüzeyde basınç oluşturur.
Aşağıdaki tabloda günlük hayatta basınç etkisi ile meydana gelen bazı olaylar gösterilmiştir.

Laboratuvarda kimyasal maddelerin kutularına taşıdıkları özelliklere göre tehlikelerini anlatan işaretlerin
bulunduğu etiketler yapıştırılır. Bu maddeleri kullanırken verebilecek olduğu tehlikelere göre dikkat edilir
ve önlem alınarak kullanılır.
Fen bilimleri laboratuvarında Yağız bazı kimyasal maddelerin bulunduğu kaplar üzerine aşağıda verilen
işaretlerin bulunduğu etiketleri uygun olarak yapıştırmak istiyor.

Yağız etiketleri hangi özellikte kimyasalların bulunduğu kutulara yapıştırmalıdır?

Kalıtsal özellikler biri anneden diğeri babadan gelen bir çift alel gen tarafından kontrol edilir. Genlerin bir
araya gelmesi sonucu oluşan genotiplere bağlı olarak farklı fenotipler ortaya çıkabilir.
Aşağıda kahverengi gözlü Aysel Hanım ile kahverengi gözlü Ozan Bey’in dört çocuklarının göz renkleri
tabloda verilmiştir.

Kahverengi göz geni yeşil göz genine baskın olduğuna göre anne, baba ve çocuklar ile ilgili yapılan aşağıdaki yorumlardan hangisi doğrudur? 

Ayıraçlar bir çözeltinin asit ya da baz olma durumuna göre renk değiştiren maddelerdir.
Mor lahanadan elde edilen çözeltinin rengi, asit ve baz değerine bağlı olarak değişir. Normal lahana
çözeltisinin rengi mordur. Asitliğin fazla olması durumunda çözeltinin rengi kırmızıya dönüşür. Bazikliğin
olması durumunda çözeltinin rengi mordan maviye, bazikliğin artması durumunda ise çözeltinin rengi
yeşile dönüşür.
Aşağıda mor lahana suyu bulunan kaplara K, L ve M çözeltileri ilave edildiğinde lahana suyunun aldığı
renkler kapların üzerine yazılmıştır.

Buna göre K, L ve M çözeltileri sırasıyla aşağıda verilenlerden hangisi olabilir? 

8. Genetik mühendisliği uygulamalarından bazıları gen aktarımı, klonlama ve gen tedavisidir.
Aşağıda bu uygulamalardan biri gösterilmiştir.

Buna göre aşağıda yapılan işlemlerden hangisi verilen şekilde uygulama sonucu gerçekleşmez? 

Katı cisimler ağırlıklarından dolayı bulundukları yüzeyde basınç oluşturur. Katıların basıncı ağırlıkları ile
doğru orantılı, temas ettikleri yüzey alanı ile ters orantılı olarak değişir.
Aşağıda özdeş sehpalar üzerine özdeş tuğlalar konulmuştur. Şekilde sehpalar üzerinde bulunan tuğlalarla yapılan bazı değişiklikler gösteriliyor.

Buna göre kaç numaralı şekilde yapılan değişiklikler sonucunda sehpanın yere yaptığı basınç
artar?

Maddelerin iç yapısında meydana gelen değişimler kimyasal, sadece dış görünüşünde meydana gelen
değişimler ise fiziksel değişimdir.
Buna göre suya aşağıdaki işlemlerden hangisi yapıldığında suda kimyasal değişim meydana
gelir?