8. Sınıf Türkçe Deneme Sınavı

Türk Dil Kurumunun e-sözlüğünde yer alan “çuval” sözcüğüyle ilgili bazı açıklamalar aşağıda verilmiştir.

Buna göre “çuval” sözcüğünün açıklamalarında, sözlüklerde bulunması beklenen;
I. Sözcüğün ortaya çıktığı dil ve o dildeki hâli ile ilgili bilgi verilmesi,
II. Sözcüğün, anlamına bağlı olarak türünün verilmesi,
III. Kimi kavramların ifade ettiği anlamların resimle gösterilmesi,
IV. Sözcüğün tanımlanması ve tanıma uygun kullanımının örneklendirilmesi,
V. Sözcüğün yöresel kullanımlarının belirtilmesi
niteliklerinden hangileri örneklenmiştir?

Yazın köye gittiğimde çamurdan heykeller yapardım. Kendi hayal dünyamı yansıttığım bu heykellere
arkadaşlarım ilgi gösterdi. Sizin zevkle yaptığınız ve ortaya koyduğunuz eserler birileri tarafından takdir
edilince yaptığınız işe daha sıkı sarılıyorsunuz. Sonra evimizin altındaki depoyu küçük bir atölyeye çevirdim ve birkaç malzeme alarak heykel yapmaya burada devam ettim.
Aşağıdakilerden hangisi bu metinde geçen altı çizili sözlerin cümlede kazandığı anlamlardan biri
değildir?

Öznel anlatım, kişisel görüşler içerir. Nesnel anlatım ise kişisel görüşlerden uzak, kanıtlanabilir yargılarla
oluşturulur.
Bu bilgiye göre aşağıdaki medya metinlerinin hangisinde nesnel anlatıma başvurulmuştur?

. Bir kelime oyununda kişilerden, içinde harfler olan kutuları yan yana getirerek anlamlı sözcükler oluşturmaları istenmektedir. Bir kelimeden yola çıkılarak ikinci bir kelime oluşturulurken şu kurallara uyulacaktır:
• Kutuların yer değiştirmesi zorunludur.
• Kutulardan en az birindeki harflerin kendi içinde yer değiştirmesi zorunludur.

Bu bilgilere göre aşağıdakilerin hangisinde kelimeler verilen kurallara uygun oluşturulmuştur?

Düşünceyi geliştirme yollarından bazıları şunlardır:

Tanık gösterme: Yazarın, savunduğu düşüncenin doğruluğuna okuyucuyu inandırabilmek için tanınan ve görüşlerine itibar edilen kişilerin sözlerinden alıntı yapmasına denir. Bu yöntemle yazar, tanık gösterdiği kişinin düşüncesini tırnak içinde ya da dolaylı anlatımla verebilir.
Benzetme: Bir kavramın ya da varlığın başka bir kavramın ya da varlığın özellikleriyle anlatılmasına, bu iki varlık arasında ilgi kurulmasına denir.
Tanımlama: Bir kavram veya varlığın ne olduğunu açıklayan düşünceyi geliştirme yoluna denir. Tanımlama yapılan cümleler “Bu nedir?” sorusuna cevap verir.

Bu bilgiye göre aşağıdaki metinlerin hangisinde açıklaması verilen düşünceyi geliştirme yollarından herhangi birine örnek yoktur?

I. Mahallelerinde bulunan sanatkârlardan sadece bir tek şey ister: öğrenmek, bunun için de yanlarında çırak olmak. II. Ressam, müzehhibe, hattat, sedefkâr, kuyumcu, marangoz… Nihayet on dokuz yaşında sedef sanatının ustası olarak atölyesini açar.                                                                                                                                                                       III. İlk başlarda koskoca sanatçılar pasajında hiçbir sanatkârı ikna edemez bu sanatı öğrenmek için gerçek bir talip olduğuna. Ama olağanüstü gayreti, geri adım atmaması, çalışkanlığı, iyi niyeti, öğrenme hevesi, en önemlisi de dürüstlüğü ile kısa zamanda sanatında ilerler ve bütün ustalardan el alır.                                                                          IV. Fatma Ayran, yirmi dört yaşında bir sedef ustası. Kayseri’den İstanbul’a, daha doğrusu Sultanahmet’e geldiklerinde dokuz yaşındadır.

Numaralanmış cümlelerle bir metin oluşturulmak istense doğru sıralama aşağıdakilerden hangisi olur?

. Aşağıdaki pasta grafiğinde bir kitaplıkta bulunan 500 adet kitabın türlerinin oranları hakkında bilgi verilmiştir.

Bu pasta grafiğinde verilen bilgilerin sütun grafiği ile gösterilmiş hâli aşağıdakilerden hangisi
olabilir?

SERAP — Alo!
KEMAL — Buyurun.
SERAP — İyi geceler Kemal Bey. Ben Serap, şirketten.
KEMAL — Ha, evet, buyurun Serap Hanım.
SERAP — Kusura bakmayın, sizi rahatsız ettim ama çok önemli bir mesele var.
KEMAL — Buyurun, buyurun rica ederim.
SERAP — Şey, sizin kan grubunuz neydi acaba?
KEMAL — Kan grubum mu?
SERAP — Bir arkadaşım kaza geçirdi de acele kana ihtiyaç var.
KEMAL — Çok geçmiş olsun, benim kan grubum sıfır negatif.
SERAP — Sıfır negatif mi? Allah’a şükür... Şey, gerekirse kan verirsiniz, değil mi?
KEMAL — Elbette, bir insanın hayatı söz konusu!
SERAP — Çok teşekkür ederim.
Aşağıdaki yay ayraç içi ifadelerden hangisi bu metnin herhangi bir yerinde kullanılamaz?

Aşağıdaki medya metinlerinden hangisinin yazılış amacı yay ayraç içinde yanlış verilmiştir?

Anı (hatıra), bir kimsenin başından geçen ya da kendi döneminde ortaya çıkan olay ve durumları gözlemlerine, bilgilerine dayanarak anlattığı düzyazı türüdür.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki metinlerden hangisi anı türüne örnektir?

Bir adam Picasso’ya şöyle der “Senin, renkleri karıştırmaktan ve iç içe geçmiş çizgiler yapmaktan başka resim yeteneğin yok.” Picasso fırçasını alır ve yere bir buğday tanesi resmi çizer. Çizdiği buğday tanesi o kadar gerçektir ki bir tavuk yemek için resmi gagalamaya başlar. Gördüğü durumdan şaşkına dönen adam, Picasso’ya “Bu kadar mükemmel resimler yapabiliyorken niçin bu garip resimleri yapmakta ısrar ediyorsun?” Picasso şöyle cevap verir “- - - -”

Bu metin aşağıdakilerden hangisi ile tamamlanırsa “Görenedir görene, köre nedir köre ne!” cümlesi desteklenmiş olur?

İstanbul’un kalbindeki Garipçe, aynı zamanda İstanbul’un bütün karmaşasından oldukça uzaktaki güzel bir balıkçı köyü. Köy, İstanbul’un ilçelerinden Sarıyer’e 10 km uzaklıkta. Bu köy özellikle sonbaharda muhteşem manzaraları ve mekânları ile haftasonu tatili için çok ideal. Köye gitmişken nefis bir köy kahvaltısı yapıp akşam da lezzetli balıklarından yemeyi sakın unutmayın.
Bu metindeki yazım yanlışı aşağıdaki kurallardan hangisine uymamaktan kaynaklanmıştır?

Aşağıdaki tabloda Akın, Gül ve Nesrin adlı öğrencilerin Türkçe ve matematik dersinden aldıkları notlar
sıra gözetilmeksizin verilmiştir.

Bu öğrencilerin aldıkları notlar ile ilgili bilinenler şunlardır:
• Nesrin’in matematik dersinden aldığı not, Akın’ın Türkçe dersinden aldığı nottan yüksektir.
• Akın’ın matematik dersinden aldığı not, Gül’ün Türkçe dersinden aldığı nottan düşüktür.
Bu bilgilere göre aşağıdaki tabloların hangisinde 1, 2 ve 3 numarayla ifade edilen öğrenciler doğru verilmiştir?

13 Kasım Cumartesi’nin Yıldırım ailesi için ayrı bir önemi varmış.
• Okulumuzun başarısı ile ilgili haberleri Hürriyet’te okumuştum.
• Turnuvada 12’nci olması özellikle de sınıf arkadaşlarını çok üzdü.
Aşağıdaki açıklamalardan hangisini örneklendiren bir kullanım yukarıdaki cümlelerin herhangi birinde yoktur?

• Cümledeki işi, hareketi, yargıyı bildiren çekimli unsura yüklem denir.
• Yüklemin bildirdiği iş, oluş ya da durumu yapan veya cümledeki olanı karşılayan ögeye özne denir.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki altı çizili bölümlerden hangisi cümlenin farklı bir  ögesidir?

Bedri Rahmi Eyüboğu sadece bir yazar değil, aynı zamanda ressamdır. Onun kaleminden sadece sözcükler dökülmemiş, çizgiler de sayfalardaki yerini almıştır. Bedri Rahmi Eyüboğlu çoğu zaman Anadolu
insanını konu alan resimler yapmıştır. Sanatçının resimlerine köy manzaraları, köy kahveleri, faytonlu
yollar, yazmalı ve etekli kadınlar, çocuk ve anne gibi Anadolu’ya özgü görünümler egemendir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun bu metinde değinilen resimlerinden biri değildir?

. İsim-fiil eki “-ma / -me” ile olumsuzluk eki “-ma / -me” karıştırılmamalıdır. Bu eklerin işlevleri birbirinden farklıdır. İsim-fiil eki olan “-ma / -me” eklendiği sözcüğü isim yaparken olumsuzluk eki olan “-ma / -me” eklendiği
sözcüğe olumsuzluk anlamı katar.
Buna göre,
I. Sen zahmet etme, evin bütün işlerini ben yaparım.
II. Gitme zamanı geldiğinde valizleri alıp otobüse bindi.
III. Yaşlı adamın her şeye gülmesi garibimize gitmişti.
IV. Kitap okuma ve müzik dinleme, onun en sevdiği uğraşlardı.
cümlelerinden hangisinde “-ma/-me” eki isim-fiil işleviyle kullanılmamıştır?

. Evren Bey, cadde üstünde yer alan Gökkuşağı Hotel’in deniz gören odalarının birindekalıyordu.
Bu cümlenin öge sıralaması aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

Fiillere getirilerek türetilen ve cümlede isim, sıfat ve zarf görevinde kullanılan sözcüklere fiilimsi denir. Örneğin “tart-” fiili “Manav, poşetteki meyveleri tartmayı unutmuş.” cümlesinde isim-fiil, “Terazide tarttığı meyveleri poşete koydu.” cümlesinde sıfat-fiil, “İri karpuzu tartıp bana uzattı.” cümlesinde ise zarf-fiil olarak kullanılmıştır.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde üç fiilimsi türüne de örnek vardır?

• Teşhis (kişileştirme), insana ait özelliklerin insan dışındaki varlıklara verilmesiyle oluşan sanattır.
• Teşbih (benzetme), aralarında değişik yönlerden ilgi bulunan iki şeyden zayıf olanı kuvvetli olana benzetme sanatıdır.
• Abartma (mübalağa), bir şeyin niteliklerini veya bir olayı olduğundan fazla büyüterek veya küçülterek anlatmaktır.
Bu bilgiye göre aşağıdaki dizelerin hangisinde “kişileştirme, benzetme, abartma” söz sanatlarından herhangi birine yer verilmemiştir?